“Het begon allemaal in Purmerend!”

Dirk Groot geniet als Zwerfinator inmiddels landelijke bekendheid. Zijn aanpak zorgde er mede voor dat de hoeveelheid zwerfafval op straat drastisch verminderde. Dirk vertelt tijdens de Week van Duurzaamheid alles over de strijd die tien jaar geleden begon in zijn eigen ‘stadje’: Purmerend.

Woensdagavond 11 oktober 2023 geeft Dirk Groot een inspirerende presentatie over zwerfafval in de Markthal in Purmerend. Dat is op enkele kilometers afstand van de wijk waar het allemaal begon: De Gors. Hoewel Dirk het al vaker heeft verteld, doet dat niets af aan het bijzondere verhaal. Dirk: “Tien jaar geleden liep ik achter de kinderwagen en toen viel me de enorme hoeveelheid zwerfafval op. En mij niet alleen, je hoorde er veel mensen over klagen. Maar er gebeurde niets. Toen ben ik begonnen het afval op te rapen.” Daar voelde hij zich eerst nog wat opgelaten over. “Ik dacht: mensen lachen me vast uit. Maar dat gebeurde niet”, zegt Dirk. Wel staken voorbijgangers bemoedigend hun duim naar hem op. “Mensen vroegen me ook vaak waar ze een afvalgrijper konden krijgen. Ik kwam in contact met gemeente Purmerend, met Mario Hegger. Hij was zo enthousiast dat hij me bombardeerde tot officieel uitgiftepunt van het materiaal waarmee je zwerfafval kunt opruimen. Vanaf toen ging het snel”, vertelt Dirk.

Dromen

Als voormalig ICT’er was Dirk gewend gegevens te verzamelen en te analyseren om tot oplossingen te komen. Ook nu legt hij minutieus alle informatie over het zwerfafval vast, zodat hij daarmee tot een gerichte aanpak van de achterliggende oorzaken kan komen. Dirk: “Als je met het bedrijfsleven en de overheid gaat praten, moet je met feiten komen.” Hij opent regelmatig een social media offensief waarmee hij bedrijven tot actie beweegt. “Als dan een grote hoestpastillefabrikant de plastic wikkels vervangt door een papieren wikkel, dan ben ik er best trots op dat we dat probleem voor heel Nederland hebben opgelost.” Zijn aanpak leverde hem uitnodigingen op van gesprekspartners waar hij niet van had durven dromen toen hij ooit aarzelend met het oprapen van zwerfafval begon. Een van hen is Rijkswaterstaat. Dirk: “Soms vragen mensen mij: waarom ruim jij de rommel op van iemand anders? Ik zeg dan: ik ruim de rommel op vóór iemand anders. Een groot verschil. Bovendien ruim ik niet alleen óp, ik voorkom ook dat er plastic in de natuur terechtkomt.” 

Hoopvol

De invoer van statiegeld op plastic flesjes en blikjes is een van de meest ingrijpende maatregelen die de overheid onlangs nam. Wat dat oplevert, weet Dirk aan de hand van zijn database precies: “Het aantal plastic flesjes op straat is sinds de invoering van statiegeld op 1 juli 2021 met 70 procent afgenomen. De invoering van statiegeld op blikjes per 1 april jl. zorgde er in het tweede kwartaal van dit jaar voor dat ik 55 procent minder blikjes vond dan in het tweede kwartaal van voorgaande jaren”, vertelt Dirk. Hij is hoopvol gestemd, al zal naar eigen zeggen het zwerfafvalprobleem nooit helemaal worden opgelost. Dirk: “Wel kunnen we de hoeveelheid afval verminderen en het onschadelijk maken, door bijvoorbeeld plastic verpakkingen te vervangen door papier. Ik vind tegenwoordig veel minder zwerfafval op straat en ook het aandeel plastic neemt af. Dus dat het kan, hebben we in Purmerend aan de rest van de wereld wel laten zien!”